A) UYGULANACAK MEVZUAT
Özel Öğretim Kurumları Kanunu "Özlük hakları ve sorumluluklar" başlıklı 9.maddesi;
“Kurumlarda görev yapan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler, bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere;
- Sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu,
- Yetki, sorumluluk, ödül ve cezalar ile bunların uygulanması bakımından; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1702 sayılı İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun, 4357 sayılı Hususi İdarelerden Maaş Alan İlkokul Öğretmenlerinin Kadrolarına Terfi, Taltif ve Cezalandırılmalarına ve Bu Öğretmenler İçin Teşkil Edilecek Sağlık ve İçtimai Yardım Sandığı ile Yapı Sandığına ve Öğretmenlerin Alacaklarına Dair Kanun ile 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, hükümlerine tabidir.”
Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği "Özlük hakları" başlıklı 42. Maddesi;
“(1) Kurumlarda görev yapan eğitim personeli ile diğer personel, Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden, 31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanununun hükümlerine tabidir.” Hükmü yer almaktadır.
Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük'te özlük hakkı " isim, hukuk, Genel memur statüsü içinde kişinin, kanunların öngördüğü biçim ve koşullarla kazandığı her türlü hakkı" şeklinde tanımlanmıştır. Yıllık izin kanunların öngördüğü biçim ve koşullarla kazanılan bir haktır; bu itibarla yıllık ücretli izin hakkı da çalışanların özlük hakları kapsamındadır.
Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere, özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmen ve diğer personelin yıllık ücretli izin uygulamasında 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uygulanacaktır.
B) YILLIK İZİN SÜRESİ
İş Kanunu 53 .maddesi uyarınca, işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.
Özel Öğretim Kurumları Kanunu m.9/1 ; “Kurumlarda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli olmak üzere yönetmelikle belirtilen esaslara göre yazılı olarak yapılır”
hükmü gereğince özel bir durum olmadığı sürece eğitim personeli ile yapılan sözleşme en az bir yıl olacağından eğitim personeli yıllık izne hak kazanacaktır.
Çalışanlara verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
- Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
- Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
- Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,
az olamaz. Sözleşme ile daha uzun süreler belirlenebilir.
İşçi her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır. Yıllık iznini kullanmadan iş akdi sonlanırsa yıllık izni karşılığı ücreti kendisine ödenir.
- Belirtilen yıllık ücretli izin süreleri işveren tarafından bölünemez. Ancak, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere bölümler halinde kullanılabilir.
- İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.
- Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
- İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler yıllık izin süresinden sayılmaz.
- Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim ve öğretimi aksatacak nitelikte olağanüstü durum, sel, deprem, hastalık, havanın aşırı sıcak ve soğuk olması gibi nedenlerle il veya ilçe hıfzıssıhha kurulunun kararı ile gerekli gördüğü ve mahalli mülkî idare amirinin onayladığı durumlarda okullarda öğretime ara verilir, bu süreler de yıllık izinden sayılmaz.
C) YILLIK İZİNLERİN HANGİ DÖNEMLERDE KULLANILACAĞI
Yıllık İzin Yönetmeliği 5. Maddesi “İşveren veya işveren vekilleri, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirtilen izin kurulu veya18 inci maddeye dayanılarak bunun yerine geçenlere danışmak suretiyle işyerinde yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine göre, yıllık ücretli izinlerin, her yılın belli bir döneminde veya dönemlerinde verileceğini tayin edebilir. Bunu işyerinde ilan eder.” Hükmünü taşımaktadır.
Bu hükme dayanarak işverenlerin yıllık izin kullanma dönemlerini belirleme hakkı bulunmaktadır, sözleşme içinde belirterek ya da işyerinde ilan ederek bunu belirlemek gerekir.
D) YILLIK İZİN FORMU
İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir işçi tarafından da imzalanmış izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.
E) YARI YIL TATİLİ VE YAZ TATİLİ
Eğitim öğretime ara verilen zamanlarda, kullanılan diğer izinler, yıllık izin değil, idari izin( ücretli) kabul edilebilir. Yarı yıl ve yıl sonu tatillerinde öğretmenlere yasal izin hakları dışında ücretleri verilmek kaydıyla kendilerini ve mesleklerini geliştirme fırsatları verilebilir. Bu izinler yıllık izinden mahsup edilemez.
Özel öğretim kurumlarında çalışan eğitin personeli ile yapılan sözleşmelerde “ çalışma takviminde belirlenen sürelerde okulda bulunacağı” yönünde bir düzenleme yapılmış ise buna uyulması ve öğretmene bu kapsamda, çalışma takvimine göre tatil olan sürelerde ücretli izin verilmesi gerekecektir.
Ancak, özel okullar hizmet sektörleri arasında yer almaktadır. Bu nedenle, öğretmenlerle yarı yıl ve yaz tatili dönemlerinde de çalışma yapılması, okulda bulunulması hususunda anlaşma yapılabilir.